top of page
  • acilistatistik

İstatistik bilimi tarihi

Güncelleme tarihi: 18 Tem 2019

  • Carl Friedrich Gauss istatistik biliminin babası olarak bilinir. Gök bilimci olan Gauss evrendeki değişimlerinin belirli bir düzlemde gerçekleştiğini, genelin beklenen yığın kümeleri içinde olduğunu fakat bazı durumlarda ise sapmaların çok fazla olduğunu görmüştür. Gezegenler konu olduğunda gösterilen özelliklerin belirli düzlemlerde gerçekleştiği ama çok küçük bir grubun ise bu özellikler konusunda ayrıldığı yani saptığını görmüştür. Gauss uzayda işleyen matematiğin günlük hayatta da olabileceğini düşünmektedir. Düz bir tahta levha üzerine çaktığı bir kaç çivi ile bozuk paraların izlediği yolun normal dağılım sergilediğini gördü. Gauss bozuk paraların %95'nin tahtanın en altında olduğunu %5'nin ise tahtanın yan tarafından dışarı çıktığını görmüştü. Bu teorisi bugün tüm istatistik biliminin temelini oluşturmaktadır. Eski 10 Alman Markı üzerinde yer alan Gauss ve normal dağılım eğrisi ile günümüzdeki sıkça kullandığımız t test, anova testi, korelasyon ve regresyon gibi analizlerin temel varsayımı geliştirdi. Gauss tembel öğrencileri de unutmadı :) üniversitede çan eğrisinden derslerden geçen arkadaşlar bu başarınızı Gauss'a borçlusunuz unutmayın.






Francis Galton ise istatistik alanına standart sapma, korelasyon, regresyon gibi uygulamaları geliştirerek İnsanların boy, kilo, kirpik uzunluğu gibi özelliklerini incelemiştir.



(Francis Galton 1822-1921)


20 .yüzyılın sonlarında Pearson ve sperman ile birlikte daha önce Galton’un yürüttüğü çalışmaların üzerine koyarak ve geliştirdiği istatistik bilimini psikoloji olmak üzere sosyal bilimler alanında uygulamıştır. İstatistik bilimi ilk olarak psikolojik hastaların tanı ve sınıflama çalışmalarında kullanılmıştır. Yani bugün istatistik konu olunca delirmek oldukça normaldir, çünkü istatistiği bugüne getirenler aslında delilerdir. Günlük hayatta istatistik ilk olarak 1908 yılında Gosset tarafından bir bira fabrikasında biranın kalitesinin incelenmesinde kullanılmıştır. Üretilen her ürünün önemli bir bölümü tadılarak kalite kontrol yapılmakta ve bu durum hem ürün miktarını azaltırken, bir yandan da fabrika dolusu sarhoş tadım görevlisi sorunun oluşmasına neden olmaktaydı. Gosset geliştirdiği örneklme yöntemi ile çok az sayıda yapılan kalite kontroller sayesinde ekonomik olarak başarı sağlamıştır. Ronald A. Fisher ise Gosset tarfından geliştirilen bu yöntemi daha da geliştirerek bugün üretimden, tüketime, seçim araştırmalarından, hava tahminlerine ve hatta şanş oyunlarında kullanabilecek bir bilime evrilmesini sağlamıştır.




Sonuç: Bu gün istatistik var ise bunu astoronomi bilimine, delilere ve biraya borçluyuz.



47 görüntüleme0 yorum
bottom of page